Bu gün tanınmış bioloq-alim, AMEA-nın vitse-prezidenti, Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsinin Elmi şurasının sədri, Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun direktoru, akademik İradə Hüseynovanın 55 yaşı tamam olur.
İradə Hüseynova 1965-ci il may ayının 24-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub.
O, 1987-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti, BDU) Kimya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirərək, AMEA-nın Botanika İnstitutunun aspiranturasına “Molekulyar biologiya” ixtisası üzrə daxil olub.
İ.Hüseynova 1994-cü ildə namizədlik, 2004-cü ildə doktorluq dissertasiyalarını müdafiə edib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarları ilə 2002-ci ildə baş elmi işçi, 2009-cu ildə isə professor elmi adını alıb. O, 2007-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 2014-cü ildə isə həqiqi üzvü seçilib.
Alim 1991-2010-cu illərdə Botanika İnstitutunun Məhsuldarlıq proseslərinin molekulyar-genetik əsasları (indikiBioloji məhsuldarlığın fundamental problemləri) şöbəsində kiçik elmi işçi, elmi işçi, böyük elmi işçi, aparıcı elmi işçi və baş elmi işçi vəzifələrində çalışıb. O, 2010-cu ildə şöbənin tərkibində yeni yaradılan Bioadaptasiya laboratoriyasının müdiri seçilib.
Akademik İ.Hüseynova 2016-cı ildə AMEA Botanika İnstitutunun Bioloji məhsuldarlığın fundamental problemləri şöbəsinin bazasında yaradılan Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun direktoru vəzifəsinə təyin olunub. 2018-ci ildə AMEA-nın vitse-prezidenti, AMEA Rəyasət Heyətinin üzvü seçilib. 2019-cu ildən AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsinin Elmi şurasının sədridir.
Bioloq alimin elmi fəaliyyətinin əsas istiqamətləri ali bitkilərin fotosintetik membranlarının əsas struktur-funksional komponentləri olan piqment-zülal komplekslərinin sintezi, yığılması və formalaşması proseslərinin molekulyar-genetik mexanizmlərinin tədqiqinə, bitkilərin abiotik (quraqlıq, şoranlıq, radiasiya) və biotik (virus, fitoplazma, göbələk, həşərat) streslərə davamlılığının müdafiə-adaptasiya proseslərinin molekulyar-genetik və fizioloji-biokimyəvi əsaslarının aydınlaşdırılmasına həsr olunub.
O, 400-ə yaxın (60-ı yüksək impakt faktorlu jurnallarda çap olunub) elmi əsərin, 4 monoqrafiya, 2 kitab, 4 buklet, 10 kitab fəsli və 1 metodik vəsaitin müəllifidir. Alimin elmi işlərinin nəticələri çoxsaylı beynəlxalq konqres, konfrans və simpoziumlarda təqdim olunub və dünyanın bir sıra nüfuzlu nəşrlərində (“Nauka”, “Springer”, “Wiley”, “Nova Publisher”, “Dova Publisher” və s.) dərc edilib.
İ.Hüseynovanın elmi məsləhətçiliyi və rəhbərliyi ilə 2 elmlər doktoru və 5 fəlsəfə doktoru hazırlanıb. O, hazırda 4 elmlər doktorluğu işinin elmi məsləhətçisi, 5 fəlsəfə doktorluğu işinin elmi rəhbəridir. Alim çoxsaylı beynəlxalq və yerli qrant layihələrinin rəhbəri və iştirakçısı olub.
Akademik Respublika Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirilməsi Şurasının “Molekulyar biologiya, biomühəndislik, biotibb” üzrə Elmi şurasının sədr müavini, UNESCO yanında “Bioetika, elmi biliklərin və texnologiyanın etikası” üzrə Milli Komitənin səlahiyyətli nümayəndəsinin müavinidir.
O, həmçinin AMEA-nın Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun Elmi şurasının və institutun nəzdində fəaliyyət göstərən Müdafiə şurasının sədri, AMEA Botanika İnstitutunun Elmi şurasının üzvü, “AMEA-nın Məruzələri” jurnalının redaksiya heyətinin üzvü, AMEA tərəfindən nəşr olunan “Həyat Elmləri və Biotibb Jurnalı”nın baş redaktorunun müavini, Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun Elmi əsərləri jurnalının baş redaktorudur.
Alim 1999-cu ildən başlayaraq elmi fəaliyyətlə yanaşı, pedaqoji fəaliyyətlə də məşğul olur. O, BDU-nun Biologiya fakültəsində “Molekulyar biologiya” fənni üzrə ümumi kursdan, AMEA-nın və BDU-nun magistraturasında müxtəlif ixtisas kurslarından mühazirələr aparır. BDU-nun Biofizika və molekulyar biologiya kafedrasının professorudur. Onun rəhbərliyi altında 6 bakalavr və 20 magistr dissertasiyası müdafiə olunub.
Akademik İradə Hüseynova Fotosintez Tədqiqatları üzrə Beynəlxalq Cəmiyyətin, Avropa Biokimyaçılar və Molekulyar Bioloqlar Cəmiyyətinin (FEBS), Avropa Bitki Bioloqları Cəmiyyətinin, Azərbaycan Biokimyaçılar və Molekulyar Bioloqlar Cəmiyyətinin Rəyasət Heyətinin, Azərbaycan Botanika və Bitki Fizioloqları cəmiyyətlərinin üzvüdür.
O, kənd təsərrüfatı sahəsində fundamental tədqiqatlara və əldə edilən əhəmiyyətli nəticələrə görə akademik Cəlal Əliyevlə birlikdə AMEA-nın “Həsən Bəy Zərdabi” mükafatına (2014), Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)” yubiley medalına (2019), “Bakı Dövlət Universitetinin 100 illiyi (1919-2019)” Azərbaycan Respublikasının yubiley medalına (2019) layiq görülüb, AMEA-nın Fəxri fərmanları ilə təltif olunub.
Tanınmış bioloq-alim İ.Hüseynovanı 55 illik yubileyi münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, ona möhkəm can sağlığı, elmimizin inkişafı yolunda yeni nailiyyətlər arzulayırıq.
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.physiology.az saytına istinad zəruridir.
